رونق نسبی بازار مسکن ناشی از شش متغیر، فضا را برای فروش تعداد اندکی از واحدهای خالی مهیا کرده اما هنوز حجم عرضه بسیار بیش از تقاضا است. در این شرایط، فروش آپارتمانهای کلید نخورده به منظور دستیابی به نقدینگی بلوکه شده برای مالکان اهمیت بیشتری نسبت به افزایش ناچیز نرخ دارد.
واسطه‌های ملکی می‌گویند سازندگان خوش‌فکر از رونق فعلی که آن را پیش‌درآمد بازار شب عید می‌دانند در جهت دسترسی به نقدینگی به منظور تعریف پروژه بعدی استفاده می‌کنند. لذا برنامه‌ای برای افزایش نرخ ندارند. معدود افرادی هم که تعدادی از فایل‌های خود را با هدف غلبه بر انتظارات تورمی از دفاتر خارج کرده‌اند بخش دیگر را برای فروش، عرضه کرده‌اند.
فعالان بازار املاک می‌گویند با توجه به مازاد عرضه و رشد حدود ۲۰۰ درصدی نرخ طی دو سال گذشته، ظرفیتی برای رشد قابل توجه نرخ مسکن وجود ندارد. افزایش نرخ پیشنهادی بعضی فایل‌های نوساز هم به نوعی از شوک تغییر نرخ بنزین نشات گرفته و اهمیت چندانی ندارد. با وجود آنکه معاملات تقریبا به سطح سال گذشته افزایش یافته هنوز تعداد واحدهای موجود در بازار حدود ۱۰ برابر تقاضای مطلق است.
از سوی دیگر اعلام خبر راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان تا پایان امسال با هدف اخذ مالیات از خانه‌های خالی، نگرانی بابت عدم فروش آپارتمان‌ها را تشدید کرده و مالکان خانه‌های چند سال ساخت آنها را از هم‌اکنون عرضه کرده‌اند.
با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال، چهار متغیر بیرونی و یک عامل داخلی تقاضا برای خرید ملک را در شهر تهران افزایش داده است. فعالان بازار املاک می‌گویند تغییر نرخ بنزین، افزایش نرخ ارز، رشد نرخ کالاها از جمله خودرو، ثبات بازارهای رقیب مثل بورس منجر به افزایش تعداد معاملات شده است.
از سوی دیگر تغییر نرخ بنزین، رشد نرخ آهن‌آلات و دستمزد را در پی داشته است. در این شرایط خریداران آینده‌نگر وارد بازار شده‌اند. آمار اتحادیه املاک نشان می‌دهد در نیمه اول آذرماه معاملات در تهران ۱۸۱ درصد و در کل کشور ۷۲ درصد افزایش پیدا کرده است. تحرک بازار مسکن و همچنین افزایش نرخ بنزین باعث شده تا مالکان از دادن تخفیف خودداری کنند. این رفتار طرف عرضه ممکن است روند کاهشی نرخ مسکن را متوقف کند. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد طی چهار ماه گذشته نرخ مسکن در شهر تهران ۶.۶ درصد کاهش یافته است.
با این وجود واسطه‌های ملکی عنوان می‌کنند طی حدود ۲۰ روز گذشته تعداد فایل‌های نوساز در دفاتر املاک کاهش یافته است. برخی سازندگان با این تصور که متغیرهای بیرونی بر نرخ ملک اثر خواهد گذاشت حدود ۳۰ درصد آپارتمانهای خود را از بازار خارج کرده‌اند و فروش آنها را برای غلبه بر انتظارات تورمی به حالت تعلیق درآوردند.
در شرایط فعلی، کارشناسان معتقدند که هر دو طرف عرضه و تقاضا در بازار مسکن به درک مشترک رسیده‌اند. از یک طرف مالکان به این نتیجه رسیده‌اند که ظرفیتی برای رشد نرخ وجود ندارد. خریداران نیز می‌دانند که نمی‌توان انتظار ریزش شدید نرخ را داشت. آبان ماه ۱۳۹۸ با این‌که معدل کلی نرخ مسکن شهر تهران دو درصد نسبت به ماه قبل از آن کاهش داشته اما جزییات گویای آن است که نرخ در ۱۵ منطقه نیمه جنوبی و پرتقاضای شرق و غرب، رشد یافت اما با توجه به افت نسبتا زیاد قیمت‌ها در مناطق ۱، ۲، ۳، ۶، ۸، ۱۱ و ۲۰ میانگین کل دو درصد کاهش نشان داد.
بیت‌الله ستاریان، کارشناس بازار مسکن به ایسنا می‌گوید: روند افزایش معاملات مسکن تا پایان سال ادامه می‌یابد و با وجود این‌که پیش‌بینی می‌کردیم اوایل سال آینده مسکن وارد رکود شود تغییر نرخ بنزین احتمالا از رکود سال آینده نیز جلوگیری خواهد کرد.
وی درباره پیش‌بینی بازار مسکن در ماه‌های آینده گفت: افزایش یک تا دو درصدی نرخ در کنار رشد معاملات را خواهیم داشت. ریزنوسانات ماهیانه، طبیعی است اما جهش نرخ اتفاق نمی‌افتد. البته افزایش یک تا دو درصدی نرخ برای بخش مسکن مفید است؛ چرا که بازده و انگیزه سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد.